Kosova’nın kuzeyinde bir süredir tırmanan gerilimin sıcak çatışmalara dönüşmesi, Ukrayna’nın ardından Avrupa’da da yeni savaş kaygılarının doğmasına neden oldu. NATO geçtiğimiz günlerde Kosova Barış Gücü’ne (KFOR) takviye göndereceğini duyurmuştu.
TÜRK ASKERİ KOSOVA’YA GİDİYOR
Buna göre Türk ordusundan bir komando taburu Kosova’ya doğru yola çıktı. Milli Savunma Bakanlığından yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi: “Türkiye, BM, NATO, AB ve AGİT misyonları ve ikili ilişkileri kapsamında bölgesel ve küresel barış ve istikrara katkı sağlamaya devam etmektedir. Bu kapsamda; ülkemiz, ortak tarihi ve kültürel değerlerimize sahip olduğumuz Balkanlar’daki gelişmeleri de yakından izlemekte, dost ve kardeş Kosova’nın kuzeyinde son dönemde yaşanan ve bölgesel güvenlik ve istikrarı zedeleyen olayların diyalog yoluyla analiz edilmesinden yana tavır almakta ve tarafları kendilerini dizginlemeye davet ediyor.
4-5 HAZİRAN’DA KIŞLA’YA TRANSFER OLACAKLAR
Kosova’da meydana gelen olayların ardından, daha önce NATO Kosova Gücü’nde (KFOR) görev yapan 65’inci Mekanize Piyade Tugay Komutanlığımıza (Kırklareli) bağlı bir komando taburu, Cumhurbaşkanımızın talebi üzerine yedek birlik olarak görevlendirildi. NATO Müşterek Kuvvet Komutanlığı/Napoli (İtalya). Görevli birimimizin 4-5 Haziran 2023 tarihlerinde Kosova’da bulunan Sultan Murat Kışlasına devri planlanmaktadır. Kamuoyuna saygıyla duyurulur.”
KOSOVA’DA NELER OLUYOR?
Olaylar, Sırpların çoğunlukta olduğu kuzey kesiminde yaşanıyor. Kasım 2022’de idari işçiler, hakimler ve polis memurları da dahil olmak üzere bölgedeki Sırp yetkililerin toplu istifasının ardından Sırplar, bölgede geçen ay yapılan yerel seçimleri boykot etti. Boykota katılım düşük olmasına rağmen, seçilmiş etnik Arnavut belediye liderleri geçen Cuma günü Kosova çevik kuvvet polisinin takviyesiyle ofislerini işgal etmeye çalıştılar. Ancak seçim sonuçlarını kabul etmeyen Sırplar, yeni belediye başkanlarının binaya girmesini engellemeye çalıştı. Gerginlik üzerine polis göz yaşartıcı gaz kullanarak Sırpları dağıttı. Bunun üzerine NATO bölgeye ilave birlik gönderdi. Pazartesi günü Sırplar ve NATO barış güçleri arasında şiddetli çatışmalar çıktı. 50’den fazla Sırp ve 30 NATO askeri yaralandı.
ANLAŞMAZLIK NEDEN ORTAYA ÇIKIYOR?
Etnik Arnavut nüfusunun çoğunlukta olduğu Kosova, 2008 yılında bağımsızlığını ilan etti. Sırbistan, Kosova’nın bağımsızlığını tanımıyor ve resmi kontrolü altında olmamasına rağmen, Kosova’yı hâlâ kendi topraklarının bir parçası olarak görüyor. Aralarında Türkiye ve ABD’nin de bulunduğu 100’e yakın ülke Kosova’nın bağımsızlığını tanıdı. Öte yandan Rusya ve Çin, bağımsızlığı tanımayı reddederek Sırbistan’ın yanında yer aldı. 1990’ların kanlı savaşlarından sonra bağımsızlık çıkmazı gerilimi tırmandırdı ve Balkanlar’ın tam olarak istikrara kavuşmasını engelledi.
ANLAŞMAZLIĞIN ÇÖZÜMÜ İÇİN HANGİ ADIMLAR ATILMIŞTIR?
Uluslararası platformda her zaman taraflar arasında ortak bir paydada buluşmaya çalışılmakta ancak şu ana kadar kapsamlı bir anlaşmaya varılamamıştır. Avrupa Birliği yetkilileri, bağları normalleştirmek için müzakerelere aracılık etti. Bu müzakereler sırasında birçok anlaşmaya varıldı. Ülke içinde serbest dolaşım hakkı gibi bazı alanlarda ilerleme kaydedilmiş, ancak diğer alanlarda anlaşma kararları daha az uygulanmıştır. Kosova resmen Aralık ayında AB üyeliği için başvurdu. Sırbistan ayrıca AB’ye aday ülke olarak katılmak için müzakere ediyor.
